Στοιχεία Έκδοσης
- Τόμος: ΚΓ (2/2) – Πρακτικά Η Τσακώνικου Συνεδρίου
- Έτος: 2018
- Τίτλος: Χρονικά των Τσακώνων
- Σελ.: 422
- ISSN.: 1107-0897
Μετάβαση στα Περιεχόμενα
Στοιχεία Κεφαλαίου
- Εισήγηση: Η κατά το 1826 καταστροφή του Πραστού από τα Οθωμανικά στρατεύματα και ο απώτερος χαρακτήρας της εκστρατείας του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο
- Συγγραφή: Δημήτρης Μιχαλόπουλος
- Σελ.: 207
Συνοπτικά
Η κατά το θέρος του 1826 καταστροφή του Πραστού θέτει στον ερευνητή ορισμένα προβλήματα, η εξέταση των οποίων οδηγεί τελικώς στην αποκάλυψη του πραγματικού χαρακτήρα της εκστρατείας του Ιμπραήμ-πασά κατά της επαναστατημένης Ελλάδας. Τα σημαντικότερα από τα προβλήματα αυτά είναι τα εξής:
Α΄. Ο δισταγμός των Αιγυπτίων να επιχειρήσουν εισβολή στον Πραστό, ενόσω αυτός παρέμενε κατοικημένος.
Β΄. Η εμμονή προυχόντων του Πραστού να επιβάλουν την εκκένωση της πόλης από τον πληθυσμό της.
Γ΄. Η μη καταστροφή από τους εισβολείς κατοικίας ισχυρής οικογένειας του Πραστού.
Πράγματι, μέχρι σήμερα οιονεί αιωρείται στις παραδόσεις της Τσακωνιάς φήμη για «προδοσία». Ο χαρακτηρισμός οπωσδήποτε είναι βαρύς, αλλά παράλληλα μπορεί να εξελιχθεί σε αφετηρία συστηματικής εξέτασης των γεγονότων και εξαγωγής συμπερασμάτων οπωσδήποτε ρηξικέλευθων. Κομβικό, μάλιστα, στοιχείο της όλης εξέλιξης του δράματος του Πραστού αποτελεί μαρτυρία αξιόπιστης πηγής του ΙΘ΄ αιώνα, σύμφωνα με την οποία η εισβολή των υπό των Ιμπραήμ-πασά οθωμανικών δυνάμεων στην Πελοπόννησο δεν ήταν τίποτα άλλο από μία «αιματηρή κωμωδία». Η ανεξαρτησία της Ελλάδας είχε αποφασιστεί πριν ακόμα από την εκστρατεία των Αιγυπτίων και, επιπλέον, είχε ήδη διαγραφεί το πολιτειακό πλαίσιο μέσα στο οποίο έμελλε να εξελιχθεί η διαβίωση των Ελλήνων: Σύντομη διακυβέρνηση από Κυβερνήτη, δηλαδή Πρόεδρο όπως θα λεγόταν σήμερα, και στη συνέχεια εγκαθίδρυση μοναρχικού καθεστώτος με Βασιλέα ο οποίος θα ερχόταν στη χώρα μας από το εξωτερικό. Η άποψη άλλωστε πως ο Ιμπραήμ ήταν σε θέση να επιφέρει πληθυσμιακή αλλοίωση της Πελοποννήσου μέσω της αναγκαστικής μεταφοράς αυτοχθόνων στη βόρεια Αφρική σε συνδυασμό με την εγκατάσταση στον Μοριά Μουσουλμάνων (κυρίως από την Αίγυπτο) αποδεικνύεται σφαλερή· και τούτο, επειδή κατά τη σύναψη των περιβόητων «δανείων της Ανεξαρτησίας» ως υποθήκη είχε τεθεί η «γη», ακριβώς, «των Ελλήνων». Έτσι, ακόμη και σε περίπτωση ατυχούς έκβασης του επαναστατικού Αγώνα, θα αποτρεπόταν η μαζική εκτόπιση του ιθαγενούς πληθυσμού, ώστε μέσω της εντατικής καλλιέργειας να έπαιρναν πίσω οι δανειστές τα χρήματά τους «μαζί με τους τόκους». Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι απώτερος στόχος του Ιμπραήμ-πασά ήταν η κατάλυση της κυριαρχίας της Υψηλής Πύλης στη Χερσόνησο του Αίμου και την Εγγύς Ανατολή ή, μάλλον, η αντικατάστασή της από εκείνη του πατέρα του και του ίδιου. Το σχέδιο αυτό, αρχικώς τουλάχιστον, σιωπηρώς το ευνοούσαν Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, ιθύνοντες των οποίων ήτανε οπωσδήποτε σε επαφή με ισχυρούς παράγοντες του ελληνικού κόσμου. Έτσι, πέρα από τη δήωση της Πελοποννήσου, από την οποία όμως δεν καταστράφηκε η σταφιδοπαραγωγή (κύρια τότε πηγή άντλησης πόρων για τη συνέχιση του Ελληνικού Αγώνα), οι μόνες αποφασιστικής σημασίας συνέπειες της εκστρατείας του Ιμπραήμ υπήρξαν η περίφημη έκκληση των Ελλήνων προς τη Μεγάλη Βρεταννία αλλά και εκείνη που από τον ίδιο τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη διατυπώθηκε προς τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Και βέβαια, όλα αυτά έρχονται στο φως λόγω του τρόπου με τον οποίο έγινε, το 1826, η καταστροφή της τότε «πρωτεύουσας της Τσακωνιάς».