Χρονικά των Τσακώνων – Τόμος ΚΓ(1) – Η Διαχρονική Εξέλιξη της Τσακωνικής Γραφής: μια σύντομη περίληψη

Τα Τσακώνικα, η σύγχρονη απόγονος της Λακωνικής Δωρικής – μίας Αρχαίας Ελληνικής διαλέκτου – είναι μια γλώσσα υπό εξαφάνιση που μιλιέται ακόμα στη Νότια Κυνουρία της Αρκαδίας, μία απόμακρη περιοχή του Πάρνωνα. Η γλώσσα χρειάζεται καταγραφή, κωδικοποίηση και ψηφιοποίηση για να επιτρέψει την παγκόσμια πρόσβαση και διάδοσή της και να υποστηρίξει τη διατήρησή της.

Αν και υπάρχει ανεπεξέργαστη πρώτη ύλη για τη γλώσσα σε ηχητική και βιντεοσκοπημένη μορφή, δεν έχει αρχειοθετηθεί ακόμα από την κοινότητα και έτσι παραμένει μη προσβάσιμη. Υπάρχουν πρώτες και δεύτερες πηγές στη γλώσσα όπως γραμματικές, λεξικά και κείμενα. Οι πηγές αυτές έχουν μεταγραφεί αυθαίρετα με διάφορες γραφές ανάλογα με τις ανάγκες των δημιουργών τους. Μία από αυτές τις γραφές, η οποία είναι και η εν λόγω γραφή της παρούσας μελέτης, δημιουργήθηκε για την ανάγκη της λεξικογραφίας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τρίτομου λεξικού. Η γραφή αυτή στη συνέχεια υιοθετήθηκε από την κοινότητα για την μεταγραφή, αρχειοθέτηση και έκδοση κειμένων της Τσακωνικής γλώσσας. Eίναι βασισμένη στο αλφάβητο της Κοινής Νεοελληνικής, το οποίο έχει συμπληρωθεί με επιπλέον χαρακτήρες για να αντιπροσωπευθούν οι ιδιαίτεροι φθόγγοι της γλώσσας που έχουν διακριτική λειτουργία.

Όμως, με βάση τις περιγραφές του φωνολογικού συστήματος της γλώσσας από ερευνητές μέσα σε επιστημονικό γλωσσολογικό πλαίσιο μέχρι τώρα, η συγκεκριμένη γραφή χρειάζεται αναθεώρηση. Η κωδικοποίηση και ενσωμάτωση της γραφής στο Διεθνές Πρότυπο Unicode θα διευκόλυνε τη απομαγνητοφώνηση, ψηφιοποίηση, αρχειοθέτηση και διάδοση της γλώσσας. Προϋπόθεση για την πρόταση της ενσωμάτωσης της γραφής στο Διεθνές Πρότυπο είναι η αποδοχή της από την κοινότητα, που είναι ο κύριος ενδιαφερόμενος για τη βιωσιμότητα και τη διατήρησή της. Ως βασικός τελικός χρήστης, έχει πρωταρχικό λόγο στο επίπεδο αντιπροσώπευσης που απαιτείται, έχοντας λάβει υπόψη τα παραπάνω επιστημονικά αποτελέσματα, ώστε να εξασφαλιστεί μία αξιόπιστη και έγκυρη γραφή.

Η κοινότητα πρέπει να υιοθετήσει μια ρυθμιστική προσέγγιση κάνοντας την αναγκαία αναθεώρηση βάσει πρακτικών και λειτουργικών κριτηρίων προς ένα αναδυόμενο πρότυπο. Η επιτυχία της τελικής γραφής απαιτεί τις γνώσεις διάφορων ειδικών όπως: γλωσσολόγων, γραφιστών, εμπειρογνωμόνων της πληροφορικής και νομικών. Η συμμετοχή της κοινότητας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι σημαντική, όχι μόνο για την υιοθέτησή της, αλλά για να αντιμετωπισθούν ηθικά θέματα περί ιδιοκτησίας και πρόσβασης. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο με την πρόοδο στην τεχνολογία των πληροφοριών και των μέσων ενημέρωσης , η ψηφιοποίηση θα ενεργεί επίσης ως καταλύτης για την παιδεία. Για αυτό το λόγο, ένας σημαντικός παράγοντας για την διατήρηση και βιωσιμότητα της γλώσσας είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την κωδικοποιημένη Τσακωνική γραφή. Αυτό θα μπορούσε να συμπεριλάβει τη δημιουργία και διάδοση εκπαιδευτικού υλικού καθώς και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή της όπως ορίζει το πρόγραμμα γλωσσικής πολιτικής και προγραμματισμού της κοινότητας. Ο γενικός στόχος της παρούσας μελέτης είναι να υποβάλει σχετικά με τις διαδικασίες του εγχείρημα που περιγράφεται παραπάνω και τα αποτελέσματά του.